สมุนไพรใช้ขับเสมหะ
ชื่อพื้นบ้าน ทานตะวัน
ลักษณะ เป็นพืชล้มลุกอายุปีเดี่ยวสูง 35 เซนติเมตร มีช่อดอกขนาดใหญ่ ประกอบด้วยดอกเล็กๆ เรียงเป็นวงล้อมกัน 2-3 ขั้น ชาวบ้านนิขมปลูกเป็นไม้ประดับ
สรรพคุณทางยา ใช้เมล็ดแก่คั่วจนเหลือง ทุบให้แตกหรือบด นำไปชงกับน้ำเดือดเพื่อดื่มเป็นยาขับเสมหะ
ทานตะวัน พลู มะนาว จำปี มะชามป้อม กระเจี๊ยบแดง ขึ้นฉ่าย ผักชี ขิง มะแว้งเครือ ฟ้าทะลายโจร มะแว้งต้น
ชื่อพื้นบ้าน พลูเดี่ยวหมาก
ลักษณะ เป็นไม้เถาไม่ผลัดใบ ใบเขียวตลอดปี รากงอกตามข้อใช้ยึดเกาะ ใบออกสลับกันนิยมปลูกไว้เพื่อนำใบมาใช้ในการเคี่ยวหมาก ปลูกโดยการนำลำต้นไปปักชำ แล้วให้เลื้อยไปตามไม้ใหญ่ หรือ หลักที่นำมาปักไว้ใกล้ๆ
สรรคุณทางยา เคี้ยวใบพลูสดแล้วกลืนกินบ้างเล็กน้อย จะช่วยกระตุ้นการทำงานของต่อมน้ำลายช่วยขับเสมหะ
ทานตะวัน พลู มะนาว จำปี มะชามป้อม กระเจี๊ยบแดง ขึ้นฉ่าย ผักชี ขิง มะแว้งเครือ ฟ้าทะลายโจร มะแว้งต้น
ชื่อพื้นบ้าน ส้มมะนาว
ลักษณะ เป็นไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ตามกิ่งก้านเป็นหนามคมจำนวนมาก ผลค่อนข้างกลมโต พอดิบมีสีเขียว ผลสุกมีสีเหลือง ภายในผลมีถุงเยื่อบางๆ บรรจุน้ำที่มีรสเปรี้ยวจัด นิยมปลูกด้วยกิ่งตอน เกิดได้ดีในดินทุกชนิด
สรรคุณทางยา น้ำมะนาวมีรสเปรี้ยว ถ้าผสมเกลือเล็กน้อย แล้วจิบบ่อยๆ จะช่วยขับเสมหะได้
ทานตะวัน พลู มะนาว จำปี มะชามป้อม กระเจี๊ยบแดง ขึ้นฉ่าย ผักชี ขิง มะแว้งเครือ ฟ้าทะลายโจร มะแว้งต้น
ชื่อพื้นบ้าน จำปี
ลักษณะ เป็นไม้ยืนต้น แตกกิ่งก้านเป็นพุ่ม ดอกเดี่ยวเล็ก มีสีขาวนวล กลิ่นหอมมาก นิยมปลูกเพื่อนำดอกมาต้มและร้อยพวงมาลัย
สรรพคุณทางยา ใช้ใบสดตากแห้งแล้วนำไปต้มกับน้ำ เพื่อดื่มเป็นยาระงับการไอ และช่วยขับเสมหะ
ทานตะวัน พลู มะนาว จำปี มะชามป้อม กระเจี๊ยบแดง ขึ้นฉ่าย ผักชี ขิง มะแว้งเครือ ฟ้าทะลายโจร มะแว้งต้น
ชื่อพื้นบ้าน มักขามป้อม
ลักษณะ มะขามป้อมเป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดกลาง สูงประมาณ 7 เมตร ใบเป็นใบประกอบ ใบย่อยเรียงกันเป็น 2 แถว คล้ายขนนก ดอกเป็นช่อกระจุกเล็กๆ สีเหลืองอมเขียว ผลมีลักษณะกลมเกลี้ยง มะขามป้อมส่วนมากจะเกิดในป่าธรรมชาติ
สรรพคุณทางยา ผลมะชามป้อมที่แก่จัด โขลกพอแหลกผสมเกลือเล็กน้อย อมหรือเคี้ยว รับประทานวันละ3-4 ครั้ง จะทำให้ขับเสมหะได้
ทานตะวัน พลู มะนาว จำปี มะชามป้อม กระเจี๊ยบแดง ขึ้นฉ่าย ผักชี ขิง มะแว้งเครือ ฟ้าทะลายโจร มะแว้งต้น
ชื่อพื้นบ้าน กระเจี๊ยบ
ลักษณะ กระเจี๊ยบเป็นพืชล้มลุกอายุปีเดียว ปลูกง่ายปลูกได้ทั่วไป ใบคล้ายใบปอมีหลายใบ ขอบใลหยักเว้า 3-5 หยัก กลีบดอกสีชมพู ชาวบ้านปลูกเพื่อนำเอากลีบเลี้ยงไปตากแดดให้แห้ง เก็บไว้ทำน้ำกระเจี๊ยบ
สรรพคุณทางยา ส่วนที่ใช้เป็นยา มียอดและใบ โดยใช้วิธีต้ม หรือ แกงรับประทานเป็นอาหารจะช่วยขับเสมหะ
ทานตะวัน พลู มะนาว จำปี มะชามป้อม กระเจี๊ยบแดง ขึ้นฉ่าย ผักชี ขิง มะแว้งเครือ ฟ้าทะลายโจร มะแว้งต้น
ชื่อพื้นบ้าน ผักชีฝรั่ง
ลักษณะ เป็นพืชประเภทล้มลุก ลำต้นกลวงกลม ใบรวมประกอบเดี่ยวใบย่อย 2-3 คู่ของใบหยัก เป็นแฉกมีกลิ่นหอมฉุน นิยมนำมาใช้เป็นเครื่องเทศ ในการปรุงอาหาร ปลูกง่ายชอบความชื้นสูง และอากาศเย็น
สรรพคุณทางยา ส่วนที่ใช้เป็นยาทั้งลำต้นสด ประมาณ 1 กำมือล้างให้สะอาด นำไปลวกในน้ำร้อน ที่เพิ่งจะเดือดและยกลงจากเตาใหม่ๆ ประมาณ 30 วินาที จึงเอามาตำแล้วคั้นเอาน้ำมาดื่มวันละ 2 ถึง 3 ครั้ง ครั้งละประมาณ ครึ่งถ้วยชา หรือนำมาผัดรับประทาน แต่ต้องไม่ให้สุกเกินไปใช้ขับเสมหะ
ทานตะวัน พลู มะนาว จำปี มะชามป้อม กระเจี๊ยบแดง ขึ้นฉ่าย ผักชี ขิง มะแว้งเครือ ฟ้าทะลายโจร มะแว้งต้น
ชื่อพื้นบ้าน ผักชี
ลักษณะ เป็นผักสวนครัว ใบมีลักษณะหยักๆ พืชประเภทล้มลุกมีลักษณะคล้ายขึ้นฉ่ายแต่ต้นเล็กกว่า
สรรคุณทางยา ใช้ทั้งลำต้นประมาณ 1 กำมือ นำไปล้างให้สะอาด นำไปตำแล้วคั้นเอาน้ำดื่ม ถ้าต้องการให้มีน้ำมากก็ให้เติมน้ำที่ต้มสุกแล้วลงไป ดื่มวันละครั้ง ครั้งละ 1 แก้ว ช่วยชับเสมหะ
ทานตะวัน พลู มะนาว จำปี มะชามป้อม กระเจี๊ยบแดง ขึ้นฉ่าย ผักชี ขิง มะแว้งเครือ ฟ้าทะลายโจร มะแว้งต้น
ชื่อพื้นบ้าน ขิงแกลง ขิงแดง ขิงเผือก สะเอ
สรรคุณทางยา 1. แก้โรคปวดท้อง จุกเสียด คลื่นไส้อาเจียน ให้ใช้เหง้าสดๆ ทุกให้แตกต้มกับน้ำสะอาดแก้ท้องอืด
2. ระงับอาการไอและช่วยขับเสมหะให้ใช้เหง้าขิงสดฝานและตำละเอียดผสมกับน้ำมะนาวเกลือนิดหน่อย ใฃ้กวาดคอ หรือหยิบกินบ่อยๆ
ทานตะวัน พลู มะนาว จำปี มะชามป้อม กระเจี๊ยบแดง ขึ้นฉ่าย ผักชี ขิง มะแว้งเครือ ฟ้าทะลายโจร มะแว้งต้น
ชื่อพื้นบ้าน จำปี
สรรพคุณทางยา ใช้ผลมะแว้งสด 5-10 ผล ตำให้ละเอียด คั้นเอาแต่น้ำผสมเกลือนิดหน่อย ใช้จิบบ่อยๆ หรือ รับประทานผลสดทั้งผล เคี้ยวและกลืนใช้สำหรับระงับอาการไอและขับเสมหะ
ทานตะวัน พลู มะนาว จำปี มะชามป้อม กระเจี๊ยบแดง ขึ้นฉ่าย ผักชี ขิง มะแว้งเครือ ฟ้าทะลายโจร มะแว้งต้น
ชื่อพื้นบ้าน ฟ้าทะลายโจร ยากันงู น้ำลายพังพอน
สรรพคุณทางยา นำใบของฟ้าทะลายโจรมาผึ่งให้แห้ง โดยใช้วิธีผึ่งในร่มบดเป็นผงให้ละเอียด นำมาผสมกับน้ำผึ้งปั้นเป็นเม็ดลูกกลอนขนาดเท่าปลายนิ้วก้อย กินครั้งละ 5-6 เม็ด วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน ช่วยบรรเทาอาการเจ็บคอ
ทานตะวัน พลู มะนาว จำปี มะชามป้อม กระเจี๊ยบแดง ขึ้นฉ่าย ผักชี ขิง มะแว้งเครือ ฟ้าทะลายโจร มะแว้งต้น
ชื่อพื้นบ้าน มะแคว้งขม มะแคว้งดำ แว้งคม มะเขือป่า หมากแฮ้งดง
สรรพคุณทางยา นำผลสอมาตำ คั้นเอาแต่น้ำ ผสมเกลือเล็กน้อยใช้จิบบ่อยๆ บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ
ทานตะวัน พลู มะนาว จำปี มะชามป้อม กระเจี๊ยบแดง ขึ้นฉ่าย ผักชี ขิง มะแว้งเครือ ฟ้าทะลายโจร มะแว้งต้น